Carmen, Cebu - Ang pagpananom og utanon sa imong kaugalingon nataran  makatabang sa paghatag kanimo og presko nga abot para sa imong lamesa, makatabang sa pagpalambo sa imong panglawas ug makab-ot nimo ang seguridad sa pagkaon. Labaw sa tanan, kini usa ka mabungahon nga paagi alang kanimo sa pagpahuway ug pag “unwind” gikan sa trabaho.

Ang pagka walay luna sa balay wala magpasabot nga dili na ka makapananom og utanon. Ang pagpananom og mga utanon sa imong panimalay makatabang dili lang sa imong pang lawas, makahatag sab kini kanimo ug sa imong pamilya og masustansya nga mga produkto sa utanon, makaayo sa imong pangisip tungod kay makapamenos kini sa stress ug kabalaka ilabi na karon nga nag mahal na ang mga palaliton. Ang sibuyas lang daan mo dagan sa Php 500-600 ang kilo karong panahona. Walay lami ang pagkaon kon walay lamas nga isagol. Sa kalisod sa panahon, mas maayo sugdan na ang pagpananom sa inyong nataran. 

Ang tropikal nga klema sa Pilipinas haom alang sa pagpananom og lain-laing klase sa prutas ug utanon alang sa pagkaon o bisan sa komersyal nga paggamit. Ania ang nag-unang 5 nga mga utanon nga mahimo nimong itanom sa imong nataran:

Sibuyas - Ang sibuyas usa ka staple sa pagpangluto sa mga Filipino. Dali kini sila motubo tungod kay sila makasugakod sa bisan unsang klema. Kinahanglang lang nga mag-andam ka og maayong “garden soil”, luag ug dili basa-basa nga yuta, ug yuta nga daghan og “nitrogen” aron makapabunga kag dagkong sibuyas. 

Ahos – Kahibaw baka nga ang ahos nagkinahanglan lang og menos nga pag-atiman? Mahimong magtanom og pipila ka mga “cloves” sa ahos. Pagpili og lugar nga abunda sa adlaw ug yuta nga dili basa-basa nga giabonohan og compost. Ibutang ang tagsa-tagsa nga mga clove nga 4 ka pulgada ang gilay-on ug 2 ka pulgada ang giladmon. Ang lapad nga bahin sa gamut kinahanglan nga mag-atubang sa ubos ug ang talinis nga tumoy kinahanglan nga mag-atubang.

Lettuce - Ang litsugas nga gitanom sa imong tanaman kasagaran mas sustansiyado ug mas lamian. Wala’y makalabaw sa ka presko niini kon itande sa mga utanon nga gipalit sa merkado. Pwede ni itanom sa paagi nga “hydrophonic gardening”. Sayon kaayo ni nga paagi sa pagpananom ug dli kaayo gasto. Pwede sad ni nimo mahimong business kon daghan ang imong maani.

Ampalaya - Ang ampalaya o bitter gourd usa ka matang sa utanon. Samtang pait ang lami niini nga mga utanon, aduna kini mga bitamina ug mineral nga angay sa atong lawas.

Kamunggay - Ang kamunggay o moringa maoy laing nindot nga utanon nga itanom sa nataran. Aduna kiniy daghang mga bitamina ug mineral nga mahimong makatabang kanimo nga mabuhi sa taas nga panahon. Gawas nga dali ra motubo, lami sab kining mga utanon. Ang liso sa kamunggay mahimong gamiton sa pagpatubo niini nga tanom.

Kining mga tanoma, gawas nga lami ug makapahimsog sa panglawas, sayon ra kaayo itanom sa atong mga nataran. Sugdan na nato ang pagpananom, mga kanutrisyon! // ND II Geraldine Mae S. Pausanos, RND